KARNAVAL VE KAHVE MOLASI

Notting Hill Karnavalı Avrupa’nın en büyük sokak festivali. Biz iki gün süren bu karnavalın pazar günkü geçidine katıldık. Ana gösteriler pazartesi olmasına rağmen pazar da gayet eğlenceli geçti. Özellikle müzik, alkol, dans ve kalabalığın etkisiyle kendinden geçen ilginç karakterlerin fotoğraflarını çekmek başlı başına bir zevkti.

Oğuz ve Berat karnavalın popüler isimlerindendi.

"Girls just wanna have fun" isimli eser.

Yine bir mutlu Oğuz.

Karnaval geçidine katılanları çamur ya da çikolataya bulamak adetten.

Miki stayla.

 Kesinlikle etkileyici bir giyim tarzı. Stella Artois tamamlayıcı bir aksesuar olmuş.

Bir başka etkileyici tarz. Arka planda tanıdık iki sima...

Ve bir tane daha...

Bay Penguen

Araştırmacı blog yazarlığının tehlikeli tarafları da olabiliyor. Neyse ki cesur bir insanım.

Araya girip telef olan penguen.

Evlerinin penceresinden karnavala katılım gösteren Notting Hill'liler.

Hintlilerin Holi'sinden esinlenen boya savaşı katılımcıları.

Bu kadar eğlencenin olduğu bir yerde tabii ki insanları doğru yola davet eden misyonerler de vardı.

Notting Hill Karnavalının kökleri aslen Trinidad’daki başka bir festivale dayanıyor. Karayiplerde kahve, şeker ve tütün üretimi gibi ticari fırsatların çok, iş gücünün az olduğunu gören sömürgeci yatırımcılar için köleliğin revaçta olduğu zamanlara…

Gemilerle kaçırılıp Karayiplere getirildikten sonra Avrupa ve Amerikalılara köle olarak satılan Afrikalılar, uzun yıllar boyunca çok kötü şartlarda yaşadı ve ölümüne çalıştırıldılar. Kendi aralarında eğlenmeleri, şarkı söylemeleri hatta birbirleriyle konuşmaları dahi yasaktı. İstisnai olarak, senenin bir günü onlara geçitler düzenletip, şarkılar söyleten efendileri kendilerini eğlendiriyorlardı.

Kölelik sona erince Afro-Karayipliler bu eğlenceyi biraz modifikasyonla devam ettirdiler. Artık köle olmadıklarını, kendi kendilerinin sahipleri olduklarını ifade etmek için eski efendilerinin maskeli balolarda giydiklerine benzer kılıklar giyip, yüzlerine pudra sürüp, bazen de onların kötülüğünü anımsatıp dalga geçecek şeytani ya da gülünç maskeler takıp, şarkı söyleyip dans ederek karnavalı gelenekselleştirdiler. Bu eğlenceler köle olarak Karayiplere sürüklenmeden önce maskeler takıp, yüzlerini boyayarak Afrika’dayken yaptıkları dini ve ruhani ritüellerinin de bir nevi devamı oldu.

İkinci Dünya savaşından sonra azalan iş gücünü artırmak için çeşitli teşviklerle İngiltere’ye gelmeleri sağlanan Karayipliler, Nothing Hill civarındaki varoşlara yerleşip yaklaşık 50 sene önce bu karnavalı Londra’ya da taşıdılar.

Bu çok renkli karnavalda, sokaklardan geçen ekiplerin renkli ve şaşaalı kostümlerini ve danslarını izleyip, tırlardaki dev hoparlörlerden yayınlanan bangır bangır müziği dinleyip biraz da içtikten sonra eğlenmemek mümkün değil.

Biz de nasıl göbek dansı varsa Karayiplilerin de kalçalarını inanılmaz bir hızla sallayarak yaptıkları hipnotize edici bir dansları var. Çok düzgün fizikli ya da aşırı kilolu, genç ya da yaşlı kim olursa olsun her Karayipli kadın bunu mükemmel yapıyor.

Karnavalda kendinizi müziğin ve alkolün etkise kaptırıp dansetmeye başlayabilirsiniz. Bu noktada önemli bir uyarı yapmadan geçemeyeceğim. Dansettiğinizi gören sıcakkanlı Karayipliler size yaklaşıp, aşağıda fotoğraflarını göreceğiniz üzere grinding ya da wining denen birkaç lokal figürü uygulayabilirler, aman dikkat!

Bu zavallı polis memuresi bile wining kurbanıydı. 

Ne yalan söyleyelim izlerken çok eğlendik.

Monmount Coffee:

Londra’da içebileceğiniz en güzel kahvelerden birini bu dükkanda tadabilirsiniz. Biz Borough marketin oradakini denedik, Covent Garden’da bir şubeleri daha var. Bu dükkan/kafenin bence kahvesinden daha da ilginç olan özellikleri kahveye duydukları tutku.

Leziz palmiye ve Lattelerimiz.

Öyle bir tutku ki beğendikleri bir kahvenin peşine düşüp, dünyanın öte ucundaki üreticisini görmeye ziyaretine gidiyorlar. Kahveyi satın alırken büyük ve popüler üreticileri değil, küçük çiftlikler ve kooperatifleri tercih ediyorlar. Meyveyi, tarladaki büyüme ve sonrasındaki proses aşamasında kontrol edip hakkında herşeyi öğreniyorlar. Dükkanlarında kullandıkları el üretimi, organik, esmer şekerkamışı şekerini Costa Rika’daki özel bir çiftlikten tedarik ediyorlar. Düzenli olarak Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Nikaragua, Etiyopya, Kenya, Hindistan ve Endonezya’yı gezip, oralardaki kahve üreticileriyle her iki tarafında kazançlı çıktığı alışverişler yapıyorlar. Yani şu aralar burada meşhur olan deyimle “fair trade”e (adil ticaret) göre iş yapıyorlar. Bu küçük şirketi işleten insanların kahveye karşı duydukları tutku ve ticaret ahlakları oldukça saygı duyulması gereken bir seviyede.

Yeri gelmişken şu “fair trade” terimini de açıklayayım:

Gelişmekte olan ülke üreticileri üretim aşamasında ne kadar başarılı olursa olsun genelde ticaret kısmında mağdur oluyorlar. Aslında neredeyse kutsal bir işle uğraşıyorlar, çoğunlukla toplumun en temel ihtiyacı olan besin maddelerinin üretimini yükleniyorlar ama yokluk ve iflasla burun buruna yaşıyorlar. Bunun ne kadar zor bir iş alanı olduğunu ben de aslen annemin beş senedir titizlikle bakıp uğraştığı organik kiraz bahçesindeki üretim ve satış aşamaları sırasında anladım. Tarım doğaya ve zamana karşı verilen süratli bir yarışmış meğer.

Londra’ya gelirken BA Business’ta okuduğum bir röportajında reklamcı John Hegarty’e yeni edindiği üzüm bağlarındaki deneyimini sormuşlardı ve cevabı çok hoşuma gitti doğrusu: “Çiftçi olmayın. Bunu yaparsanız Tanrıyı ortak olarak işe almış olursunuz. O tamamen güvenilmez biri!”

Doğa koşullarına karşı ayakta dursanız bile, ürününüzü yok pahasına satmanızı bekleyen sisteme karşı ayakta durmak zor.

İşte bu fairtrade denen standart sayesinde üreticiler emeklerinin karşılıklarını alabiliyorlar. Aslında çiftçi için olduğu kadar tüccar için de kârlı birşey. Çünkü bu durum “sustainability” sağlıyor. Yani sürdürülebilirlik. Bu sayede iyi bir üretici bulmuşsanız onu desteklemiş oluyor ve o iflas etmediği için ondan bir sonraki alışverişi de yapabilme imkanına sahip oluyorsunuz.

Fairtrade İngiltere'de tüketiciler arasında giderek yaygınlaşan bir sistem. Sosyal konularda duyarlı pek çok insan fairtrade ürünlerini satın alıyor. Sadece fairtrade ürünlerine özel marketler olmasının yanısıra zincir marketlerde de kahve, şeker, kakao, şarap, bira, bal, pamuk, meyve, sebze gibi onlarca çeşit fairtrade ürün bulmak mümkün. 

Yazının başında bahsettiğim köle ticaretinden fairtrade'e katedilen yol, insanların iyiye doğru evrimleşmesinin bir kanıtı olarak bana umut veriyor doğrusu. 

Fairtrade hakkında daha fazla bilgi için Fairtrade Foundation'a bu linkten ulaşabilirsiniz.